کاوش موضوع تفکیک قوا
صفحه اصلی
تفکیک قوا
تفکیک قوا یا استقلال قوا (به انگلیسی: Separation of powers) مدلی برای روش حکومتی یک حکومت است. نظریه تفکیک قوا در بردارنده اصولی است که توضیح دهنده چگونگی توزیع یا تقسیم قدرت است. توزیع قدرت اصولاً بر مبنای کارکردهای متنوع حکومت در سه بخش تقنینی (قوه مقننه)، اجرایی (قوه مجریه) و قضایی (قوه قضاییه) صورت میگیرد. بر این اساس حکومت به شاخههای مختلفی تقسیم میشود که هر یک دارای محدوده مجزا و مستقلی از اختیارات و مسئولیتها میباشند به گونه ای که اختیارات هر بخش در تعارض اختیارات بخشهای دیگر نباشد. هر شاخه قادر است در قدرت اعمالی توسط شاخههای دیگر محدودیتهایی اعمال نماید که این محدودیتها را اصطلاحاً «نظارت و توازن یا تعادل قوا» (به انگلیسی: checks and balances) میگویند، تا بدین ترتیب از جمع شدن و انحصار قدرت در یک قوه جلوگیری شود. (برای ترجمه دقیق checks and balances میتوان آن را به «مقابله و موازنه» یا «مقابلات و موازنات» برگرداند)
بهطور خلاصه میتوان تفکیک قوا در حکومت را «شیوه سازماندهی سیاسی به منظور حفاظت از آزادی به وسیله جلوگیری از تمرکز بیش از حد قدرت» تعریف کرد.
معمولاً در حکومت به وسیلهٔ شاخههای مختلف قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضاییه تفکیک قوا شکل میگیرد؛ ولی ممکن است به علّت در هم پیچیده بودن قوا (به انگلیسی: Fusion of powers) در نظام پارلمانی (به انگلیسی: parliamentary system) قوای مجریه و مقننه (و گاهی بخشهایی از قوه قضائیه) در هم ممزوج باشند.... بیشتر در ویکی پدیا